Publieksjaarverslag 2023 – digitaal toegankelijke versie
GGD Zaanstreek-Waterland beschermt, bewaakt en bevordert, samen met de gemeenten en samenwerkingspartners, de gezondheid en de veiligheid van alle mensen in de regio. Daarbij staat een preventieve en collectieve aanpak voorop. Met specifieke aandacht voor meedoen in de samenleving en ondersteuning van de eigen regie van mensen.
In 2023 is het project GGD 3.0 om te komen tot een toekomstbestendige GGD afgerond. Samen met de gemeenten is de regionale visie ‘Samen werken aan gezondheid’ vastgesteld en zijn er afspraken gemaakt over governance, organisatie en financiën.
In de zorg is landelijk sprake van een krappe arbeidsmarkt. Ook GGD Zaanstreek-Waterland ervaart de consequenties van een tekort aan artsen en pedagogen binnen de Jeugdgezondheidszorg en Infectieziektebestrijding. Er zijn ontwikkelingen ingezet om deze tekorten op te kunnen vangen. Zo is de GGD een opleidingstraject voor specialistisch verpleegkundigen gestart om taken van huisartsen door verpleegkundigen te laten overnemen. Helaas heeft dit niet kunnen verhinderen dat de taken van het Centrum voor Seksuele Gezondheid en de Infectieziektebestrijding voorlopig zijn overgedragen aan GGD Amsterdam.
Het totaal aantal meldingen van zorgwekkende situaties met kwetsbare inwoners, waaronder suïcidaal gerelateerde meldingen, is in 2023 toegenomen in de regio. Dat geldt ook voor Veilig Thuis, waar het aantal telefoontjes, adviezen en meldingen is gestegen.
De Corona organisatie is in 2023 verder afgeschaald. In het najaar vond een tijdelijke uitbreiding plaats voor de nieuwe vaccinatieronde.
Dit jaar is definitief besloten dat de GGD zal verhuizen en intrekken bij de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW) op het Prins Bernhardplein in Zaandam. De verhuizing staat gepland voor 2025.
In dit jaarverslag leest u onze belangrijkste resultaten over 2023.
Veel leesplezier!
Corona en HPV 18+
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Aantal prikken Corona | 53.874 | 154.429 |
| Aantal 1e prikken HPV 18+ | 6923 | |
| Aantal 2e prikken HPV 18+ | 5748 |
Corona
In maart 2023 zijn de laatste corona adviezen (testen en isolatieadviezen) komen te vervallen en werd corona voortaan behandeld als een verkoudheids- of griepvirus. In het najaar vond een corona vaccinatieronde plaats voor mensen die extra kwetsbaar zijn, dan wel extra risico lopen. Mensen van 60 jaar en ouder, zorgmedewerkers met direct patiëntencontact en mensen die jaarlijks uitgenodigd worden voor de griepprik, ontvingen een uitnodiging voor de coronaprik. Daarnaast konden zwangeren en kinderen/volwassenen met een verwijzing van een behandelend arts de coronaprik krijgen. Voor de najaarsronde konden inwoners terecht op de vaste priklocatie in Assendelft en bij pop-up locaties in Purmerend, Volendam, Zuidoostbeemster en Zaandam.
HPV18+ inhaalcampagne
In 2023 kregen alle jongvolwassenen van 19 t/m 26 jaar, die niet gevaccineerd waren tegen HPV, een uitnodiging van het RIVM om toch nog gratis hun HPV-vaccinatie (2-prikken) te halen bij de GGD. In onze regio konden jongeren voor een HPV-prik terecht in Assendelft, Koog aan de Zaan, Purmerend, Zaandam en Zuidoostbeemster.
Bescherming
Jeugdgezondheidszorg
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Aantal dossiers 0 – 18 jaar | 65.969 | 64.203 |
| Huisbezoeken pasgeborenen | 3.280 | 3.209 |
| Aantal contactmomenten 0-4 jarigen | 39.680 | 31.736 |
| Aantal contactmomenten 5-12 jarigen | 9.559 | 5.974 |
| Aantal onderzoeken op indicatie (0-18 jarigen) | 17.686 | 11.027 |
| 22 wekenprik | 2.104 | 2.280 |
| Contactmomenten logopedie | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| Spraak-taalscreeningen van 5-jarigen in het basisonderwijs | 3.126 | 4.008 |
| Consulten logopediespreekuur voor kinderen van 0-4 jaar | 2.515 | 2.578 |
| Consulten met de logopedist | 1.033 | 996 |
Infectieziektebestrijding
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Meldingen meldingsplichtige ziekten | 77 | 116 |
| Vragen en adviezen (0.a. burgers, ha en scholen) | 224 | 234 |
| Contactonderzoeken | 69 | 1098 (ook voor corona) |
| Top 4 meldingsplichtige infectieziekten | 26 Pneumokokken infectie 25 Groep A Streptokok 16 Carbapenemase-producerende Enterobacterales 16 Hepatitis B virus |
23 E coli infectie 16 Pneumokokken infectie 15 MPox 13 Hepatitis B |
| TBC | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| Mantouxtesten | 400 | 377 |
| BCG vaccinaties | 228 | 241 |
| Röntgenfoto’s | 473 | 845 |
| BCO | 123 | 172 |
| Nieuwe tbc-gevallen | 10 | 13 |
| Latente tbc-infecties | 65 | 59 |
| Reizigers | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| Vaccinaties | 12.090 | 7.332 |
| Consulten | 8.684 | 5.532 |
Het aantal vaccinaties en consulten is vergeleken met 2022 flink gestegen. De GGD ontvangt veel extra bezoekers van buiten de regio als gevolg van lange wachttijden die omliggende GGD-en hebben. Wat verder opviel was de toename van de vraag naar een rabiës vaccin. Dit verklaart o.a. de toename van het aantal vaccins.
| Centrum voor Seksuele Gezondheid | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| Consulten | 765 | 929 |
Vanwege personeelstekorten is het Centrum voor Seksuele Gezondheid sinds juni 2023 gesloten. Sinds die datum kunnen inwoners voor diensten rondom seksuele gezondheid terecht bij GGD Amsterdam. Ditzelfde geldt voor de dienstverlening rondom Algemene Infectieziektebestrijding. Het gaat hierbij onder meer om registratie en monitoring van infectieziekten. Ook hier is het personeelstekort zo hoog dat GGD Amsterdam de diensten sinds oktober 2023 heeft overgenomen.
In mei – september vaccineerde 2023 GGD Zaanstreek-Waterland tegen mpox (voorheen: monkeypox of apenpokken). Risicogroepen konden in deze periode zich laten inenten. De vaccinatie tegen mpox is bedoeld om infecties en verspreiding van het mpox-virus zoveel mogelijk te voorkomen. GGD Zaanstreek-Waterland zette 13 1e prikken en 11 2e prikken.
Meldpunt & Advies Bijzondere Zorg (MABZ)
| Meldingen per gemeente | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| Edam-Volendam | 56 | 59 |
| Landsmeer | 11 | 16 |
| Oostzaan | 15 | 6 |
| Purmerend | 237 | 207 |
| Waterland | 28 | 25 |
| Wormerland | 49 | 37 |
| Zaanstad | 611 | 399 |
| Buiten regio | 17 | 16 |
| Zwervend in regio | – | – |
| Missing | 6 | 5 |
| Totaal |
1.030 | 770 |
| Politiemeldingen verwarde personen (VSO) | 2023 | 2022 |
|---|---|---|
| Edam-Volendam | 75 | 90 |
| Landsmeer | 27 | 28 |
| Oostzaan | 23 | 10 |
| Purmerend | 365 | 487 |
| Waterland | 37 | 35 |
| Wormerland | 69 | 37 |
| Zaanstad | 1024 | 488 |
| Buiten regio | 56 | 46 |
| Zwerven in de regio | 0 | 0 |
| Totaal | 1.676 | 1.221 |
Advies
Gezonde School
38 scholen met een vignet Gezonde School in onze regio. (30 po/5 vo/1 mbo/1 so/ 1 vso)
Per gemeente:
- Edam-Volendam: 2
- Oostzaan: 2
- Purmerend: 11
- Waterland: 2
- Wormerland: 1
- Zaanstad: 20
Deze scholen hebben samen 61 certificaten. In 2023 zijn er 20 themacertificaten behaald:
- 20 Bewegen en sport
- 22 Voeding
- 15 Welbevinden
- 2 Relaties en seksualiteit
- 1 Roken-, alcohol- en drugspreventie
- 1 Fysieke veiligheid
Er zijn scholen die hun certificaat na 3 jaar niet verlengen, maar wel dezelfde activiteiten blijven uitvoeren. Deze scholen tellen niet meer mee als Gezonde School.
Gezondheidsmonitoren
De GGD monitort de gezondheid van de inwoners van de regio. Eens in de 4 jaar bevragen wij een specifieke leeftijdsgroep. Landelijk is besloten om de monitors te intensiveren om de gevolgen van Corona in kaart te brengen.
In 2023 is de Corona Gezondheidsmonitor Jongvolwassenen 2022 afgerond en zijn de resultaten gepubliceerd. Zo ook de resultaten van de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen die in 2022 is uitgevoerd. De resultaten zijn te vinden op de website Gezondheid in Cijfers.
De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is uitgevoerd in de periode september – november 2023 onder leerlingen in de klassen 2 en 4 van het voortgezet onderwijs. De resultaten worden halverwege 2024 gepubliceerd op onze cijferwebsite.
De gezondheidsvragenlijsten die de Jeugdgezondheidszorg elk jaar afneemt in klas 1 en 3 van het voortgezet onderwijs, zijn ook dit jaar geanalyseerd. De resultaten geven inzicht in de individuele gezondheidssituatie van leerlingen. Bij zorgen over een leerling, kan deze terecht bij de jeugdverpleegkundige of jeugdarts.
MMK
88 meldingen; verzoeken voor beleidsadvies en meldingen van inwoners van de regio rond milieu gezondheidskundige onderwerpen.
Toezicht
Kinderopvang
| KOV locaties | Geïnspecteerd | Nieuwe locatie | Gastouders | Geïnspecteerd | Nieuwe locatie | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Edam-Volendam | 16 | 11 | 0 | 37 | 17 | 3 |
| Landsmeer | 13 | 10 | 0 | 2 | 1 | 0 |
| Oostzaan | 11 | 8 | 02 | 7 | 4 | 0 |
| Purmerend | 74 | 55 | 4 | 67 | 34 | 8 |
| Waterland | 18 | 15 | 2 | 14 | 7 | 0 |
| Wormerland | 15 | 11 | 0 | 11 | 5 | 0 |
| Zaanstad | 160 | 113 | 7 | 84 | 37 | 12 |
Door personeelstekort en ziekte zijn niet alle inspecties van kinderopvanglocaties volgens plan uitgevoerd. De GGD heeft prioriteit gelegd bij de locaties die in 2022 niet zijn bezocht, nieuwe locaties en locaties waarover zorgen zijn. De GGD heeft prioriteit gelegd bij alle nieuwe inspecties. Betreffende de gastouderinspecties zijn de wettelijk verplichte 5% steekproeven ruimschoots behaald.
Inspecties tattoo, piercing en permanente make-up:
- Zaanstad: 12
- Purmerend: 8
- Edam-Volendam: 3
- Landsmeer: 2
- Waterland 1
- Wormerland 1
Contracttaken
Veilig Thuis
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Telefoontjes | 7.226 | 5.246 (mrt-dec) |
| Adviezen | 3.126 | 2.609 |
| Meldingen | 2.165 | 1.929 |
| Tijdelijke huisverboden | 70 | 81 |
| Acute crisis | 384 | 187 |
| Onderzoeken | 134 | 103 |
| Voorwaarden en Vervolg | 293 | 223 |
Cursusbureau
| 2023 | 2022 | |
|---|---|---|
| Cursussen | 50 | 119 |
| Deelnemers | 470 | 1.734 |
| Themabijeenkomsten en webinars | 92 | 78 |
| Trainingen | Aantal keer | Aantal deelnemers |
|---|---|---|
| Sociale vaardigheid | 7 | 56 |
| Rots en Watertraining | 10 | 86 |
| Faalangstreductietraining | 2 | 24 |
|
Opvoeden en Zo/Bewust opvoeden |
3 | 28 |
| Peuter in zicht | 3 | 30 |
Organisatie
Aantal medewerkers met GGD dienstverband
450 medewerkers
84 Strategie en ontwikkeling
- Beleid
- Epidemiologie
- Gezondheidsbevordering
- Medische Milieukunde
- Meldpunt & Advies Bijzondere Zorg
- Projecten
- Veilig thuis
10 Toezicht
- Inspecties kinderopvang
- Technische hygiënezorg
57 Bedrijfsvoering
- Directie/ambtelijk secretaris
- Juridisch/kwaliteit
- Organisatieondersteuning
- Publieksdienstverlening
- Secretariële ondersteuning
14 Corona
- Team Bron- en Contactonderzoek
- Team Testen
- Team Vaccinatie
- Team beleidsadvies, onderzoek en informatie
211 Preventie en zorg
- Gezondheidsondersteuning
- Infectieziektebestrijding
- Jeugdgezondheidszorg
- Straathoekwerk
74 Externen
- Ten behoeve van corona en overige GGD-werkzaamheden
Klachten
Aantal: 96
21 corona (last na vaccinatie, bejegening, vermoeden datalek, vaccinatielocatie (gesloten/slecht toegankelijkheid/drukte)
75 overig (zie top 3)
Top 3:
- Rapportage, bejegening en werkwijze Veilig Thuis
- Bejegening, werkwijze en planning afspraken Jeugdgezondheidszorg
- Telefonische bereikbaarheid, werkwijze en kosten reizigersvaccinaties, ontbreken soa locatie
Meldingen incidenten cliëntenzorg en dienstverlening (MICD) zijn meldingen door collega’s over werkprocessen van de GGD en gaat over de verbetering van de zorg. Een commissie bestaande uit medewerkers uit alle onderdelen van de GGD analyseert en onderzoekt mogelijkheden tot verbetering. De verantwoordelijk manager bespreekt de mogelijkheden tot verbetering met het team en voert ze door.
2023: 37 meldingen (Ongewenst gedrag, prikaccidenten en vaccinatiefouten)
2022: 124 meldingen (Ongewenst gedrag, prikaccidenten en vaccinatiefouten)
Psychosociale hulpverlening
2023: bij 5 incidenten ingezet, onder andere ondersteuning bij bewonersbijeenkomsten in Purmerend en Beemster, ondersteuning van een school bij suïcide van een leerling, bij een ongeval en bij dreiging van een geweldsincident.
2022: bij 10 incidenten ingezet, onder andere ondersteuning van het onderwijs bij de aanpak van seksueel overschrijdend gedrag, een verkeersongeluk waarbij leerlingen van het voortgezet onderwijs betrokken waren, een ongeluk op een basisschool en verschillende suïcides.
Inkomsten uit:
Gemeenschappelijke regeling: € 15.293.085
Contracttaken: € 8.892.608
Financiering overig: € 526.415
Financiering derden: € 2.590.004
Corona: € 4.936.218*
*De GGD’en declareren de totale meerkosten van de bestrijding van corona bij het Rijk.
