Elke dag sterven er in ons land vijf mensen door zelfmoord. Hoe verkleinen we dat aantal? Op praten over zelfmoordgedachten rust nog een groot taboe. Terwijl een gesprek juist het verschil kan maken. Maar veel mensen twijfelen of het wel zin heeft om zo’n gesprek te beginnen, omdat er nog altijd fabels de ronde doen. Zo bestaat het idee dat mensen die erover praten geen zelfmoord plegen. Bovendien is het voeren van een gesprek met iemand over zijn of haar zelfmoordgedachten voor veel mensen niet gemakkelijk. Het is belangrijk het taboe te doorbreken om te praten over zelfmoordgedachten. Daarom geeft Anke Wammes, Communicatiemanager van 113 Zelfmoordpreventie, tips hoe dit gesprek aan te gaan en bespreekt zij een drietal fabels over praten over gedachten aan zelfmoord.
Fabel 1: je brengt iemand op het idee
Anke: “Sommige mensen zijn bang dat ze iemand op het idee brengen door te vragen of hij of zij aan zelfmoord denkt. Dat is niet zo. Dat idee ontstaat niet doordat jij erover begint. De kans is groot dat iemand blij is dat je erover begint, omdat hij of zij dan eindelijk zijn gedachten kan delen.”
Fabel 2: mensen die erover praten doen het niet
Anke: “Je hoort ook weleens dat mensen die praten over zelfmoord plegen, juist niet degenen zijn die het doen. Dat is niet waar; helaas voeren ook mensen die erover praten hun plan soms uit.”
Fabel 3: iemand die het wil, doet het toch
Anke: “Mensen denken vaak dat iemand die van plan is om zelfmoord te plegen er niet meer vanaf te brengen is. Ook dat klopt niet. Een gesprek kan enorm opluchten. Het kan de start zijn van hulp, waardoor het langzaam weer de goede kant op gaat.”
Hoe voer je zo’n gesprek?
Anke: “Je kan met een open vraag beginnen. Bijvoorbeeld: ‘Ik maak me zorgen om je, hoe gaat het nu echt met je?’ Of benoem het juist direct: ‘Denk je weleens aan zelfmoord?’ Als iemand ‘ja’ zegt, kan je daar erg van schrikken. Probeer niet te oordelen, maar geef iemand ruimte om zijn of haar verhaal te doen. Je hoeft het niet direct op te lossen. Neem de tijd om te luisteren en respecteer het gevoel van de ander. Je kan daarna samen hulp zoeken bij de huisarts, een psycholoog of contact opnemen met 113.nl. Het gesprek bestaat dus eigenlijk uit drie delen: de vraag stellen, luisteren zonder oordeel en samen hulp zoeken. Met die eerste vraag kan je echt het verschil maken. Daarom noemen wij dit ‘de vraag van je leven’.”
Zoek je hulp voor jezelf of een ander? Neem dan contact op met 113 Zelfmoordpreventie op 113.nl of bel 0900 – 0113.
Kijk voor meer informatie over wat de GGD in regio Zaanstreek-Waterland doet aan zelfmoordpreventie op https://www.ggdzw.nl/inwoners/zorg-voor-kwetsbaren/hulp-bij-zelfmoordgedachten/.
