Privacyverklaring Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

Klik hier voor het pdf-bestand van de Privacyverklaring Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 (pdf 123kb).

De GGD doet minimaal één keer per 4 jaar in opdracht van de gemeente onderzoek naar de gezondheid, het welzijn en de leefstijl van jongeren. Dit onderzoek heet de Gezondheidsmonitor Jeugd. In het schooljaar 2023-2024 wordt de reguliere Gezondheidsmonitor Jeugd uitgezet. In het geval van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 wordt de vragenlijst 2 jaar na de vorige monitor (de coronavariant uit 2021) uitgezet en vier jaar na de vorige reguliere Gezondheidsmonitor. Deze Gezondheidsmonitor helpt de GGD en gemeente om te kunnen zorgen voor passend beleid op het gebied van de Volksgezondheid bij de Jeugd.

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 wordt uitgevoerd in de periode september – november 2023 onder leerlingen in de klassen 2 en 4 van het voortgezet onderwijs met een digitale vragenlijst. De monitor wordt door alle GGD’en in Nederland op dezelfde manier en in dezelfde periode van het jaar uitgevoerd. Dit doen de GGD’en op verzoek van alle gemeenten in Nederland en het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport). VWS heeft het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) de opdracht gegeven de GGD’en hierbij te ondersteunen. De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is een samenwerking tussen GGD’en, GGD GHOR Nederland (de landelijke vereniging van GGD’en), het RIVM en voor een klein onderdeel met het Trimbos-instituut.

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 heeft als uitgangspunt dat het geen persoonsgegevens verzamelt, maar herleidbaarheid valt niet in alle situaties volledig uit te sluiten. In deze privacyverklaring beschrijft GGD Zaanstreek-Waterland op welke manier zij omgaat met de ingevulde vragenlijsten, de onderzoeksresultaten en op welke manier de GGD deze gegevens beschermt.

De GGD en het RIVM werken voor deze monitor een keer samen met het Trimbos-instituut. Het gaat om een samenwerking tussen de Gezondheidsmonitor Jeugd van de GGD en het Peilstation- en het ESPAD-onderzoek van het Trimbos-instituut. De GGD, het RIVM en het Trimbos-instituut zijn voor een klein onderdeel samen verantwoordelijk voor de gegevens die worden verwerkt. De GGD’en en het RIVM zijn samen verantwoordelijk voor de gegevens in de basisvragenlijst van de Gezondheidsmonitor. Daarnaast is GGD Zaanstreek-Waterland afzonderlijk verantwoordelijke voor de regionale vragen die in de vragenlijst zijn opgenomen. Het Trimbos-instituut is afzonderlijk en zelfstandig verantwoordelijke voor de vragenlijsten die worden gebruikt door het Trimbos-instituut.

Op de website van het Trimbos Instituut komt u meer te weten over het peilstationonderzoek en espad-onderzoek. Hier leest u ook hoe het Trimbos instituut met gegevens omgaat.

Doel Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 wordt uitgevoerd met de volgende doelen:

Het verkrijgen van inzicht in gezondheid, welzijn en leefstijl van jongeren in klas 2 en 4 van het reguliere voortgezet onderwijs.
Het ontwikkelen van lokaal en landelijk beleid om de gezondheid van jongeren te bevorderen.
De gezondheidssituatie van jongeren onder de aandacht van scholen brengen en hen aanzetten tot de ontwikkeling van gericht preventief gezondheidsbeleid.

Verwerkt GGD Zaanstreek-Waterland persoonsgegevens van mij/mijn kind en zo ja, welke?

In de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 wordt niet gevraagd naar persoonsgegevens, zoals naam en adres, waardoor een leerling in principe niet kan worden herleid. Wel vragen we de postcode omdat we rapportages maken voor gemeentes. De gemeenten gebruiken de rapportages voor beleid op wijkniveau. In heel uitzonderlijke situaties is – door een combinatie van de ingevulde vragen – een leerling toch herleidbaar. Dat is een ongewild bijeffect en zeker niet het doel van het onderzoek. De GGD zorgt ervoor dat door het nemen van adequate beveiligingsmaatregelen dit risico tot een minimum wordt beperkt.

In de vragenlijsten komen de volgende onderwerpen aan bod:

Algemene gegevens: leerjaar, opleidingsniveau, leeftijd (klas 2), geboortemaand- en jaar (klas 4), geslacht, migratieachtergrond, woonplaats door postcode 4[1]
Gezinssamenstelling
Moeite met rondkomen
Ervaren gezondheid
Slapen
Geluk, psychische gezondheid, veerkracht, vertrouwen in de toekomst, eenzaamheid, weerbaarheid, stress
Ingrijpende gebeurtenissen en zorgen thuis (incl. mantelzorg), sociale steun
Functioneren op school, prestatiedruk
Bewegen, voeding, alcoholgebruik, roken, drugsgebruik, vapen
(Cyber)pesten, sexting
Seksualiteit en relaties
Suïcidegedachten
Gamen en social mediagebruik
Schoolbeleving

Op welke wijze gebruikt GGD Zaanstreek-Waterland de gegevens van de ingevulde vragenlijsten?

De GGD Zaanstreek-Waterland maakt op grond van haar publieke taak rapportages voor gemeenten en scholen op basis van de verzamelde gegevens. In deze rapportages staan geen herleidbare persoonsgegevens van een leerling omdat de rapportages op een hoger niveau worden opgesteld. Dat wil zeggen niet op individueel niveau, maar enkel op groepsniveau van leerlingen.

Het RIVM maakt ook gebruik van de in de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 verzamelde gegevens voor onderzoek en publicaties. Ook in deze rapportages is herkenning van een leerling niet mogelijk omdat rapportages alleen groepen leerlingen beschrijven en geen individuen.

Grondslag uitvoering Gezondheidsmonitor Jeugd 2023

De GGD Zaanstreek-Waterland voert dit onderzoek uit vanuit haar publieke taak, namelijk monitoring van de publieke gezondheid op basis van Wet publieke gezondheid (Wpg) (artikel 2 lid 2, sub a en b Wet publieke gezondheid).
Voor het verwerken van bijzondere persoonsgegevens heeft GGD Zaanstreek-Waterland een grondslag in artikel 9, lid 2, sub i AVG, welke stelt dat de gegevensverwerking noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van algemeen belang. Deze taak is uitgewerkt in de Wpg.
Bij het uitvoeren van de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 gebruikt GGD Zaanstreek-Waterland alleen die gegevens die noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van haar wettelijke taken. Deze taak voert de GGD uit namens gemeenten.

Deelname aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is vrijwillig. Leerlingen en/of ouders/verzorgers bepalen zelf om wel of niet deel te nemen aan het onderzoek. Leerlingen kunnen op ieder moment in de vragenlijst stoppen. Ook kunnen bepaalde vragen worden overgeslagen, als de leerling deze niet wil invullen. Vanaf dat gestart wordt met invullen van de vragenlijst worden de gegevens opgeslagen. Als de leerling halverwege stopt en niet wil dat de tot dan toe ingevulde antwoorden bewaard worden, dan moet de leerling terug in de vragenlijst om de antwoorden te wissen. Leerlingen krijgen van tevoren instructies hoe dit te doen.
Op basis van de publieke taak van GGD Zaanstreek-Waterland mogen de ouders/verzorgers en/of leerlingen worden benaderd voor deelname aan het onderzoek en mogen de antwoorden uit de vragenlijst worden gebruikt.

Wie ontvangen de met de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 verzamelde gegevens?

Binnen de GGD Zaanstreek-Waterland hebben alleen medewerkers die verantwoordelijk zijn voor de verwerking van de onderzoeksgegevens, toegang tot deze gegevens. De antwoorden worden strikt vertrouwelijk behandeld en verwerkt.
De GGD maakt samen met alle andere GGD’en gezamenlijk gebruik van een externe partij (Research 2Evolve) om de technische afname van de digitale vragenlijst en de tijdelijke dataopslag mogelijk te maken. Research 2Evolve is gebonden aan strikte voorwaarden zoals beveiligingsmaatregelen en geheimhoudingsplicht.

GGD Zaanstreek-Waterland kan beslissen gegevens te delen met derden voor onderzoek. In dat geval zorgt de GGD ervoor dat een leerling niet kan worden herkend in de gedeelde gegevens.
Het RIVM ontvangt de ingevulde vragenlijsten ook, zodat zij de GGD’en kunnen ondersteunen. Dit is vastgelegd in de afspraken die de samenwerkende partijen hebben gemaakt.
GGD GHOR Nederland, de landelijke koepel van GGD’en, ontvangt alleen een bestand, waarin de antwoorden op de vragenlijsten zo zijn bewerkt dat herkenning van een leerling niet mogelijk is.

Hoe beschermen we de gegevens?

De GGD, het RIVM, het Trimbos-instituut en GGD GHOR Nederland hebben privacy hoog in het vaandel staan. In de uitzonderlijke gevallen wanneer de antwoorden van de vragenlijst naar een leerling kunnen worden herleid, worden maatregelen genomen om de herleidbaarheid te beperken.
Daarnaast treffen alle partijen technische en organisatorische maatregelen zodat de ingevulde vragenlijsten goed worden beveiligd.

Hoe lang worden de gegevens die verzameld zijn met de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 bewaard?

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 heeft het doel om de gezondheidssituatie van de jongeren te volgen in de tijd (monitoren). Dit betekent dat GGD Zaanstreek-Waterland ook in de toekomst beschikking dient te houden over de ingevulde vragenlijsten zodat zij de eerdergenoemde doelen kan behalen en de eerder genoemde taken juist kan uitvoeren.
Daarom bewaart GGD Zaanstreek-Waterland de regionale bestanden gedurende 20 jaar.

Het RIVM bewaart de ingevulde vragenlijsten ook, zodat zij de GGD’en kunnen ondersteunen. Dit is vastgelegd in de afspraken die de samenwerkende partijen hebben gemaakt. Het RIVM bewaart de ruwe data gedurende 10 jaar, waarmee wordt voldaan aan de Archiefwet 1995 en Wet Open Overheid (Woo). Na 10 jaar worden deze bestanden bij het RIVM vernietigd.

Welke rechten heb ik?

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 heeft als uitgangspunt dat er geen persoonsgegevens worden verzameld. In een paar specifieke gevallen is door een combinatie van de ingevulde gegevens herleiding van een leerling mogelijk. Dit betekent dat in die gevallen een leerling en ouders/verzorgers bepaalde rechten toekomen, zoals hieronder uitgewerkt. Het uitvoeren van onderstaande rechten zal in de meeste gevallen niet mogelijk zijn.

Recht op weigering
Deelname aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 is vrijwillig. Op elk moment kan van deelname worden afgezien, zonder opgave van reden. Leerlingen en ouders/verzorgers ontvangen via school een mail met informatie over het onderzoek. Leerlingen kunnen op elk moment deelname weigeren, zonder het geven van een reden. Als ouders of verzorgers niet willen dat hun kind meedoet, vragen wij hen dit te bespreken met hun kind zodat het de vragenlijst niet invult. Het kind kan dan iets anders doen in de klas.
Als een leerling deelneemt, vult hij/zij tijdens een lesuur in de klas de digitale vragenlijst in. Een leerling kan vragen overslaan of het invullen stoppen.

Recht op informatie
Om hieraan te voldoen is deze online privacyverklaring opgesteld. In de informatiemail die een leerling of ouders/verzorgers via school ontvangt wordt naar deze privacyverklaring verwezen.

Recht op verwijdering
Het recht op verwijdering kan niet worden uitgeoefend, omdat er per school één URL wordt gebruikt voor alle leerlingen. Individuele leerlingen zijn na het verzenden van de vragenlijst niet meer te herkennen. Daardoor kan de vragenlijst niet meer worden verwijderd.

Recht op inzage, rectificatie, beperking en bezwaar
Deze rechten kunnen niet worden uitgeoefend, omdat er per school één URL wordt gebruikt voor alle leerlingen. Individuele leerlingen zijn na het verzenden van de vragenlijst niet meer te herkennen. De vragenlijst van een individuele leerling kan dus niet worden gevonden en mag/kan niet worden herleid.

Bij wie kan ik terecht met vragen?

Indien leerlingen en ouders/verzorgers vragen hebben over hun rechten en hoe die kunnen worden uitgeoefend in het kader van dit onderzoek, dan kunnen zij contact opnemen met: privacy@ggdzw.nl.

Als leerlingen, ouders of verzorgers een klacht hebben, kunnen zij deze op verschillende manieren indienen. Op de website van GGD Zaanstreek-Waterland kunt u lezen hoe.

Als leerlingen en ouders of verzorgers vragen hebben over het onderzoek of hoe GGD Zaanstreek-Waterland met de ingevulde vragenlijsten omgaat, kunnen zij een mail sturen naar: gezondheidsmonitorjeugd@ggdzw.nl.

Zaandam, 28-7-2023

[1] In het uitzonderlijke geval dat een leerling in onze regio naar school gaat, maar in de regio Amsterdam woonachtig is, wordt PC6 uitgevraagd.