Extra informatie Gezondheidsmonitor Jeugd 2019

Wat is de ‘Gezondheidsmonitor Jeugd’?

De ‘Gezondheidsmonitor Jeugd’ is een landelijk onderzoek. De leerlingen van klas 2 en klas 4 van het regulier voortgezet onderwijs beantwoorden individueel vragen over hun gezondheid, welzijn, leefstijl, vrije tijd en school. Dit doen ze via internet op school. Elke leerling ontvangt een inlogcode en vult de vragenlijst in. Met deze code kunnen de leerlingen na afloop hun persoonlijke gezondheidsadvies lezen dat gebaseerd is op hun antwoorden. Alle GGD’en in Nederland voeren de ‘Gezondheidsmonitor Jeugd’ eens in de vier jaar uit.

Waarom de ‘Gezondheidsmonitor Jeugd’?

Met dit onderzoek wil de GGD inzicht krijgen in de gezondheidssituatie van leerlingen in klas 2 en 4 van het voortgezet onderwijs. Met de resultaten van dit onderzoek ontwikkelen gemeenten en de overheid beleid om de gezondheid en leefstijl van jongeren te bevorderen. De resultaten geven ook scholen, op leerjaar-niveau, inzicht in de gezondheid en leefstijl van hun leerlingen. Scholen kunnen dit gebruiken voor gericht gezondheidsbeleid. Leerlingen met een goede gezondheid en gezonde leefstijl presteren immers beter op school!

Wanneer vindt het onderzoek plaats?

In september, oktober en november 2019.

Hoe krijgen leerlingen informatie over de ‘Gezondheidsmonitor Jeugd’?

Alle leerlingen krijgen via school een e-mail met informatie over de Gezondheidsmonitor Jeugd 2019. Leerlingen doen vrijwillig mee aan het invullen van de vragenlijst. Als ze niet mee willen doen, sturen zij het bezwaarformulier – meegestuurd met de brief aan de ouders – ingevuld naar de GGD.

Hoe krijgen ouders van leerlingen informatie over de ‘Gezondheidsmonitor Jeugd’?

Alle ouders van leerlingen in het voortgezet onderwijs krijgen via school een e-mail met informatie over de Gezondheidsmonitor Jeugd 2019. Indien ouders niet willen dat hun kind meedoet aan het onderzoek, dan kunnen zij de bezwaarformulier bij de brief invullen en mailen naar de GGD.
Leveren ouders niets in, dan gaat de GGD er vanuit dat zij toestemming geven om hun kind mee te laten doen aan de Gezondheidsmonitor Jeugd 2019.

Is deelname aan het onderzoek verplicht?

Deelname aan het onderzoek is vrijwillig. Mocht een leerling niet mee willen doen aan het onderzoek en/of een ouder/verzorger niet willen dat de zoon/dochter meedoet, dan kunnen ze dit door middel van een bezwaarformulier doorgeven. Het bezwaarformulier is bijlage van de uitnodigingsbrief aan de ouders. Voor de betrouwbaarheid van het onderzoek is het echter belangrijk dat zoveel mogelijk leerlingen meedoen aan het onderzoek.

Wat krijgt de leerling ervoor terug?

Aan het einde van de vragenlijst krijgt de leerling gezondheidstips over een aantal onderwerpen. Bijvoorbeeld over leefstijlitems en over weerbaarheid. Ook wordt verwezen naar betrouwbare en informatieve websites over deze onderwerpen, bijvoorbeeld www.jouwggd.nl. Als leerlingen de inlogcode goed bewaren, kunnen zij hiermee nog twee maanden lang inloggen om naar de tips kijken.

Waarom zoveel vragen?

In de vragenlijst staan vragen over gezondheid, welbevinden, thuissituatie, school, schoolbeleving, vrije tijd en leefstijl. Er zijn namelijk veel dingen van invloed op gezondheid en welzijn. Deze informatie geeft aan welke gezondheidsproblemen, risicofactoren of risicogroepen extra aandacht nodig hebben.

Is de vragenlijst van tevoren in te zien?

Nee, dat is niet wenselijk. Zo willen we voorkomen dat de leerling van tevoren gaat nadenken over de antwoorden. Of dat de leerling de antwoorden van tevoren met anderen gaat bespreken. Dit kan onder andere leiden tot sociaal wenselijke antwoorden.

Wat is het verschil met het gezondheidsonderzoek van artsen en verpleegkundigen van de GGD op middelbare scholen?

De Gezondheidsmonitor Jeugd staat los van dat onderzoek. De Gezondheidsmonitor Jeugd is gericht op het verbeteren van de gezondheid van groepen leerlingen. Het onderzoek op school door een arts of verpleegkundige is gericht op de individuele leerling.
Wat de leerling antwoordt bij de Gezondheidsmonitor Jeugd komt de arts of verpleegkundige niet te weten. Wel weet de arts of de verpleegkundige wat de antwoorden per school zijn. Een arts weet bijvoorbeeld dat van alle tweedeklassers op een bepaalde school bijna de helft wel eens alcohol heeft gedronken.

Hoe zit het met de privacy van leerlingen?

Bij het onderzoek is de privacy van leerlingen gewaarborgd. Elke leerling heeft namelijk een eigen inlogcode die toegang geeft tot de vragenlijst. De code is niet aan een naam gekoppeld. De leerling hoeft in de vragenlijst ook geen naam, adres of geboortedatum op te geven. Niemand komt te weten welke antwoorden door welke leerling zijn gegeven. De school krijgt alleen de gemiddelde resultaten van de hele school, of van een heel leerjaar teruggekoppeld. De behandeling en verwerking van de antwoorden is hierdoor strikt vertrouwelijk.

      Resultaten

Wat gebeurt er met de uitslagen?

GGD’en en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) verwerken de verzamelde gegevens. De resultaten komen in rapporten te staan, deze zijn toegankelijk via de website van GGD Zaanstreek-Waterland. De gemeenten, de landelijke overheid en andere organisaties gebruiken deze resultaten voor de ontwikkeling en bijsturing van hun beleid om de gezondheid van jongeren te verbeteren. De school ontvangt van de GGD een rapportage met daarin de gemiddelde resultaten. Hiermee krijgt de school een indruk van de leefstijl en gezondheid van de leerlingen en de factoren die daarop van invloed zijn. Maar ook een indruk van hoe de leerlingen de sfeer op school ervaren. De school is eigenaar van de schoolrapportage en bepaalt of andere organisaties de gegevens mogen zien.

Wanneer zijn de resultaten bekend?

De verwachting is dat in april/mei 2020 de eerste resultaten bekend zijn en de school de rapporten krijgt. Het regiorapport voor de gemeenten verschijnt waarschijnlijk in juni/juli 2020.

Kan ik een verslag krijgen van de resultaten?

U kunt het rapport van de regio en gemeenten in juni/juli 2020 bekijken op de website van GGD Zaanstreek-Waterland. De schoolrapporten zijn eigendom van de scholen, de GGD maakt deze niet openbaar. De school zelf kan wel resultaten van het onderzoek naar buiten brengen, bijvoorbeeld via de nieuwsbrief of de website van de school.

Waarom is het belangrijk dat zoveel mogelijk scholen meedoen?

Hoe meer scholen meedoen aan de Gezondheidsmonitor Jeugd, hoe meer de resultaten van het onderzoek overeenkomen met de werkelijke situatie m.b.t. de gezondheid en het welzijn van jongeren in de regio.

      School

Welke scholen voor het voortgezet onderwijs doen mee?

Alle scholen voor het regulier Voortgezet Onderwijs in onze regio doen mee.

Waarom doet alleen regulier onderwijs mee?

De Gezondheidsmonitor Jeugd 2019 vindt alleen plaats op het regulier voortgezet onderwijs. Zowel in de regio Zaanstreek-Waterland als landelijk. De reden hiervoor is dat het digitaal afnemen van anonieme vragenlijsten niet haalbaar blijkt op het voortgezet speciaal onderwijs (v.s.o.). Het onderzoek bleek overigens ook voor het praktijkonderwijs minder geschikt. GGD Zaanstreek-Waterland onderzoekt de mogelijkheid om komende jaren een vergelijkbaar aanvullend onderzoek te doen op het v.s.o en het praktijkonderwijs in de regio.

Wat is de rol van de school?

Voor de betrouwbaarheid van de gegevens en de praktische uitvoerbaarheid wordt de vragenlijst klassikaal afgenomen. Het invullen van de vragenlijst duurt ongeveer 45 minuten, daarom vragen wij de school één lesuur per klas in te roosteren (bijvoorbeeld tijdens het mentoruur), in een lokaal met voldoende beschikbaarheid van computers en een goede internet/wifi verbinding. Een docent geeft, meestal samen met een GGD-medewerker, een korte instructie aan de leerlingen over de vragenlijst.

Wat levert het op voor de school?

Nadat de gegevens zijn verwerkt en geanalyseerd, ontvangt de school van de GGD een integrale rapportage (schoolprofiel). Met deze rapportage krijgt de school een indruk van de leefstijl en gezondheid van de leerlingen en de factoren die daarop van invloed zijn. Maar ook een indruk van hoe de leerlingen de sfeer op school ervaren. De school is eigenaar van de schoolrapportage en bepaalt zelf of andere organisaties de gegevens mogen zien. 

      Vragen

Wat als de vragenlijst vragen oproept bij de leerling?

Als een leerling na het invullen van de vragenlijst wil praten over zichzelf of over de vragen, dan kan hij/zij op werkdagen overdag via WhatsApp contact opnemen met een Jeugdarts van de GGD, T: 06-51501415.

Waar kan ik terecht voor meer informatie?

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de onderzoekers van GGD Zaanstreek-Waterland, 075 – 6519292. U kunt dan vragen naar Monique Heemskerk of Michelle Wennekers. Of stuur een e-mail naar epi@ggdzw.nl.