Tweede- en vierdeklassers van het voortgezet onderwijs in de regio Zaanstreek-Waterland voelen zich in 2023 nog steeds minder gelukkig en minder gezond dan vóór de coronaperiode in 2019. Ook ervaren ze nog steeds meer psychische klachten en neemt pesten toe. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 die GGD Zaanstreek-Waterland afgelopen najaar heeft gehouden onder ruim 4300 leerlingen op 18 reguliere middelbare scholen in de regio. De resultaten van dit onderzoek geven aanleiding tot aandacht voor mentale gezondheid en passende maatregelen.
Ervaren gezondheid en geluk
We zien al langer dat de ervaren gezondheid van jongeren afneemt. In 2019 gaf nog bijna 9 op de 10 jongeren (87%) aan hun gezondheid als (zeer) goed te ervaren. Bij de laatste meting in 2023 is dit gedaald naar 8 op de 10 (81%). Deze afname is niet alleen in Zaanstreek-Waterland te zien maar is een landelijke trend.
Bij de vorige meting, in 2021 in coronatijd, zagen we dat jongeren zich minder gelukkig voelden. Bij deze meting (2023) zien we dat dit gelijk gebleven is (81%) en hoger is dan het landelijke gemiddelde (77%).
Mentale gezondheid
17% van de leerlingen in de regio had in 2019 psychische klachten, zoals bijvoorbeeld depressieve klachten. In 2023 heeft nog steeds, net als in coronatijd, een kwart van de leerlingen (26%) psychische klachten. Meisjes hebben vaker dan jongens psychische klachten.
Vergeleken met vóór de coronaperiode in 2019, ervaren jongeren meer stress. Het gaat net als in Nederland om de helft (51%) van de jongeren. De belangrijkste oorzaken van stress onder jongeren zijn school of huiswerk en door de combinatie van alles wat ze moeten doen. Daarnaast is het aandeel jongeren dat in de laatste 3 maanden gepest werd gestegen. Het gaat bij pesten op school om 1 op 7 leerlingen en bij online pesten om 1 op de 11 leerlingen.
De vorige meting vond midden in de coronaperiode plaats, toen veel maatregelen golden die invloed hadden op het welbevinden van jongeren. Het is zorgwekkend dat de resultaten daarna niet zijn hersteld of verbeterd.
Roken, vapen, alcohol- en socialmediagebruik
In de Gezondheidsmonitor Jeugd zijn ook vragen opgenomen over onder andere genotmiddelen, beweeggedrag en mediawijsheid. Resultaten hiervan staan in de databank op gezondheidincijfers.ggdzw.nl.
Gezondheidsmonitor Jeugd 2023
In het najaar van 2023 voerden alle GGD’en, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), de Gezondheidsmonitor Jeugd uit onder middelbare scholieren in de klassen 2 en 4 in heel Nederland. In totaal vulden ruim 188.000 leerlingen van 885 scholen van het regulier voortgezet onderwijs een vragenlijst in over gezondheid, leefstijl en welzijn. In Zaanstreek-Waterland waren dit ruim 4300 leerlingen van 18 scholen.
In 2019 vond een eerdere meting van de reguliere Gezondheidsmonitor Jeugd plaats. In 2021 was er een extra meting in het kader van corona. Door de resultaten van verschillende jaren naast elkaar te leggen, zijn ontwikkelingen over tijd te zien. Lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS kunnen de resultaten van de monitor gebruiken om beleid te maken en onderbouwen.
Meer resultaten van de Gezondheidsmonitor Jeugd in Zaanstreek-Waterland staan op gezondheidincijfers.ggdzw.nl en informatie over de Gezondheidsmonitor Jeugd staat op www.ggdzw.nl.
