Veelgestelde vragen voor leerlingen, ouders/verzorgers

Waarom wordt de Gezondheidsmonitor Jeugd 2023 afgenomen?

Nederlandse gemeenten hebben de wettelijke taak om de gezondheidstoestand van de jeugd te monitoren (periodiek verzamelen van gegevens). Deze taak voert GGD Zaanstreek-Waterland uit namens de 7 gemeenten in de regio. Door middel van de gezondheidsmonitor krijgen we inzicht in hoe jongeren hun gezondheid ervaren en beoordelen. Alle middelbare scholen in de regio zijn gevraagd om deel te nemen aan de gezondheidsmonitor. Van de scholen die meedoen, ontvangen leerlingen in de klassen 2 en 4 een uitnodiging voor het onderzoek. De vragen gaan over gezondheid, welzijn, leefstijl, vrije tijd en schoolbeleving. Door iedere 4 jaar de vragenlijst af te nemen, kunnen we kijken naar ontwikkelingen en trends. Met de resultaten van het onderzoek wordt landelijk en lokaal beleid ontwikkeld om de gezondheid en leefstijl van leerlingen te bevorderen. NIX 18 is bijvoorbeeld een campagne over ‘niet drinken en roken tot je 18e’ die gestart is vanwege onderzoek onder jongeren.

Samenwerking GGD’en met het Trimbos-instituut
(geldt niet voor leerlingen op speciaal- en praktijkonderwijs)

Het Trimbos-instituut voert tegelijk met de Gezondheidsmonitor Jeugd het landelijke ‘Peilstationsonderzoek’ uit, dit is een verdiepend onderzoek naar mentale gezondheid, alcohol-, tabak en drugsgebruik onder scholieren van 10 t/m 18 jaar. Op basis van toeval, krijgen gemiddeld één tot twee leerlingen per klas in plaats van de Gezondheidsmonitor Jeugd, de vragenlijst van het Trimbos-instituut voorgelegd. De vragenlijsten zijn vergelijkbaar qua lengte, dus leerlingen in de klas merken geen verschil tussen de verschillende vragenlijsten. We werken op deze manier samen met het Trimbos-instituut om scholen én leerlingen zo min mogelijk te belasten met verschillende onderzoeken.

Wanneer vindt het onderzoek plaats?

Het onderzoek vindt dit najaar plaats tussen 2 oktober en 24 november 2023.

Op welke scholen wordt de Gezondheidsmonitor Jeugd afgenomen?

De GGD heeft alle middelbare scholen in de regio gevraagd om mee te doen. Om betrouwbare informatie te verzamelen over de gezondheid van de jeugd is het namelijk belangrijk dat zoveel mogelijk jongeren meedoen. Wanneer (vrijwel) alle scholen meedoen, kunnen we ook cijfers op gemeenteniveau analyseren. Dit is belangrijk voor het lokale gezondheidsbeleid. Hoe meer scholen meedoen, hoe beter het beeld is dat lokale en landelijke bestuurders krijgen van de jeugd. En hoe gerichter zij beleid kunnen maken.
GGD Zaanstreek-Waterland vraagt dit jaar voor het eerst aan leerlingen op het speciaal en praktijkonderwijs om mee te doen met een verkorte vragenlijst.

Hoe wordt het onderzoek afgenomen?

Alle leerlingen in klas 2 en 4 krijgen via hun school een mail met informatie over de Gezondheidsmonitor Jeugd. Tijdens een lesuur vullen de leerlingen uit klas 2 en 4 een digitale vragenlijst in via internet, waar de vragen op een website klaarstaan. De antwoorden van de leerlingen worden strikt vertrouwelijk behandeld en verwerkt. Leerlingen worden niet gevraagd naar hun naam of andere persoonsgegevens.

Zijn leerlingen verplicht om deel te nemen aan de Gezondheidsmonitor Jeugd?

Nee, deelname aan de gezondheidsmonitor is geheel vrijwillig. Alle ouders of verzorgers én leerlingen krijgen vooraf informatie over het onderzoek. Wilt u niet dat uw kind de vragenlijst invult? Bespreek dit dan met uw kind. Uw kind kan dan iets anders doen in de klas. Ook leerlingen kunnen op elk moment deelname weigeren, zonder het geven van een reden.
Voor de betrouwbaarheid van het onderzoek is het wel belangrijk dat zoveel mogelijk jeugd meedoet aan het onderzoek. Hoe meer scholen meedoen aan de Gezondheidsmonitor Jeugd, hoe meer de resultaten van het onderzoek overeenkomen met de werkelijke situatie van de gezondheid en het welzijn van jongeren in de regio.

Wat hebben leerlingen zelf aan deze extra vragenlijst?

Het invullen van de vragenlijst kan jongeren zelf aan het denken zetten over een gezonde leefstijl. Leerlingen die meer willen weten over hun gezondheid of vragen hebben, worden aan het eind van de vragenlijst doorverwezen naar websites met goede en betrouwbare informatie.

Is de vragenlijst van tevoren in te zien?

Nee, dat is niet mogelijk. Zo voorkomen we dat de leerling van tevoren nadenkt over de antwoorden. Of dat de leerling de antwoorden van tevoren met anderen bespreekt. Dat is niet wenselijk, want dit kan leiden tot sociaal wenselijke antwoorden.

Waarom krijgen de jongeren geen uitnodiging om de vragenlijst thuis in te vullen?

Het is bekend dat meer jongeren de vragenlijst invullen als zij dit gezamenlijk in de klas doen. Ook voorkómen we zo dat ouders ‘meekijken’ bij het invullen. We willen echt dat jongeren helemaal eerlijk zijn, ook over gevoelige onderwerpen zoals alcohol, roken, drugs en seksualiteit.

Wat is het verschil met het gezondheidsonderzoek van artsen en verpleegkundigen van de GGD op middelbare scholen?
(geldt niet voor leerlingen op speciaal- en praktijkonderwijs)

De Gezondheidsmonitor Jeugd staat los van dat onderzoek. De Gezondheidsmonitor Jeugd is gericht op het verbeteren van de gezondheid van groepen leerlingen. Het onderzoek op school door een arts of verpleegkundige is gericht op de individuele leerling.
Wat de leerling antwoordt bij de Gezondheidsmonitor Jeugd komt de arts of verpleegkundige niet te weten. Wel weet de arts of de verpleegkundige wat de antwoorden per school zijn. Een arts weet bijvoorbeeld dat van alle tweedeklassers op een bepaalde school bijna de helft wel eens alcohol heeft gedronken.