Minder inwoners voelen zich gezond
7 op de 10 volwassenen en bijna 6 op de 10 ouderen in de regio Zaanstreek-Waterland ervaart de eigen gezondheid als goed of zeer goed. Dat is minder dan twee jaar geleden. Dit blijkt uit de landelijke Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2022, een grootschalig vragenlijstonderzoek uitgevoerd in het najaar van 2022 onder ruim 7000 inwoners van de regio. In heel Nederland deden bijna 365.000 inwoners mee.
Ervaren gezondheid gedaald
In 2022 ervaarden 7 op de 10 volwassenen en bijna 6 op de 10 ouderen in de regio Zaanstreek-Waterland de eigen gezondheid als goed of zeer goed. In 2020 was dit nog 8 op de 10 volwassenen en bijna 7 op de 10 ouderen. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met het Nederlands gemiddelde. De daling in ervaren gezondheid tussen 2020 en 2022 valt extra op omdat het aantal mensen dat zich gezond voelt zelfs is gedaald tot onder het niveau van 2016. Verder is het percentage inwoners dat de gezondheid als goed of zeer goed ervaart lager bij mensen die moeite hebben met rondkomen of maximaal basisonderwijs, vmbo of mbo-1 hebben gevolgd. Een verklaring voor deze daling is op basis van dit onderzoek niet aan te wijzen.
Mentale gezondheid is verslechterd
Niet alleen de ervaren gezondheid is gedaald, ook met de mentale gezondheid gaat het minder goed. Meer inwoners voelden zich in 2022 eenzaam dan in 2020. Voornamelijk de sociale eenzaamheid is gestegen; dat is het ontbreken van betekenisvolle relaties met een brede groep van mensen zoals kennissen, collega’s en buurtgenoten. Ook is het aantal volwassenen met een hoog risico op het ontwikkelen van een angststoornis of depressie bijna verdubbeld. Dit geldt ook voor het aantal inwoners dat een enkele keer tot heel vaak er serieus over nagedacht heeft een einde te maken aan het leven. Problemen met de mentale gezondheid komen daarnaast vaker voor bij mensen die moeite hebben met rondkomen.
Er zijn ook lichtpuntjes. 5 op de 10 volwassenen en bijna 4 op de 10 ouderen gaven vier maanden na het aflopen van de coronamaatregelen aan nog positieve gevolgen van de coronaperiode te ervaren. Hierbij werd met name het thuiswerken of thuis onderwijs volgen genoemd, meer rust en een betere balans tussen werk of studie en privé.
Gezondheid slechter bij inwoners die moeite hebben met rondkomen
Uit het onderzoek komt ook naar voren dat het minder goed gaat met de gezondheid van inwoners die moeite hebben om rond te komen, vergeleken met inwoners die geen moeite hebben met rondkomen. Bovendien is de groep inwoners die moeite heeft met rondkomen voor het eerst sinds jaren weer gegroeid.
Waar in 2020 nog ongeveer 1 op de 6 volwassenen en 1 op de 12 ouderen moeite had met rondkomen, gold dit in 2022 voor bijna 1 op de 4 volwassenen en bijna 1 op de 8 ouderen. Deze toename is mogelijk te wijten aan de energiecrisis en hoge inflatie. Moeite met rondkomen komt vaker voor onder inwoners die maximaal basisonderwijs, vmbo of mbo-1 gevolgd hebben.
De resultaten van het onderzoek
De resultaten van de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen voor de regio Zaanstreek-Waterland zijn vanaf vandaag te vinden op de cijferwebsite van GGD Zaanstreek-Waterland: gezondheidincijfers.ggdzw.nl. Op deze website worden ook regio- en gemeenterapportages geplaatst waarin dieper wordt ingegaan op de resultaten van het onderzoek. Deze rapportages komen naar verwachting in de komende maanden beschikbaar.
Over het onderzoek
Van september tot en met december 2022 heeft GGD Zaanstreek-Waterland in samenwerking met de andere GGD’en, gemeente Utrecht, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) een onderzoek uitgevoerd onder volwassenen (18 t/m 64 jaar) en ouderen (65 jaar en ouder): de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. In de regio Zaanstreek-Waterland vulden ruim 7000 mensen een vragenlijst in over hun gezondheid, leefstijl en welzijn. Landelijk vulden bijna 365.000 mensen verspreid over heel Nederland de vragenlijst in. Meer informatie over de Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen vindt u op www.monitorgezondheid.nl/gezondheidsmonitor-volwassenen-en-ouderen.
Netwerk GOR
De Corona Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen is een extra meting van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen, die normaal elke 4 jaar wordt uitgevoerd. De GGD’en voerden deze extra monitor uit in het kader van het Gezondheidsonderzoek COVID-19 (officieel de Integrale Gezondheidsmonitor COVID-19). Hierbij wordt samengewerkt met GGD GHOR Nederland, het RIVM, het Nivel en ARQ Nationaal Psychotrauma Centrum; samen het Netwerk GOR. ZonMw is namens het ministerie van VWS opdrachtgever van de monitor. Het onderzoek is bedoeld om de fysieke en mentale gezondheidseffecten bij volwassenen en ouderen, tijdens en na de coronacrisis, inzichtelijk te maken. Resultaten van de monitor vormen een basis voor het adviseren en ondersteunen van lokale en regionale beleidsmakers en het ministerie van VWS bij beleidsvorming.
